Een tweede Paas(dag)

Hier in Noord Macedonië is de Orthodoxe kerk de dominante religie. We zien en horen daarnaast veel moskeeën. Dit weekend (een week later dan in Nederland) viert de Orthodoxe kerk Pasen. Omdat mijn grootvader, classicus, Grieks Orthodoxe tradities introduceerde in onze paasviering die nog altijd stand houden, waren wij heel nieuwsgierig hoe het hier zou gaan. We boekten daarom twee nachten in guesthouse Antiqua in Prilep (21€/nacht 😳) dat zich erop voorstaat dat ze hun gasten graag wegwijs maken.

Onderweg naar Prilep zochten we koffie en sloegen af naar Topolchani, een heel vriendelijk uitziend dorpje met meer tractoren dan auto’s en een groot schoolgebouw maar geen voorzieningen. Of toch? Er bleek een winkeltje met twee tafeltjes ervoor. Oscar vroeg of we ook koffie konden krijgen. Dat kon. Het butagasbrandertje werd aangestoken. Ik zocht een paar repen uit. Die mocht ik afrekenen maar de koffie niet die was vast voor morgen zei de eigenaresse in goed Engels. We raakten aan de praat. Dit jaar zal Pasen niet zo heel erg groot gevierd worden want het leven is heel duur momenteel. Maar het belangrijkste is om om middernacht naar de kerk te gaan en daarna eieren te eten. Gekleurde hard gekookte eieren – ik krijg een foto van een mooi mandje goud-gele eieren met chocolaatjes ertussen te zien. De eieren worden getikt en net als bij ons thuis gegeten met zout, peper en azijn, maar ook met rauwe ui. Die laatste kenden we nog niet. ‘It is very tasty.’ zegt de dame. We vinden het allebei super leuk om onze ervaring te delen. Na nog een knuffel voor het aandoenlijk lieve hondje en het uitwisselen van onze blog, stappen we weer op. Ik heb nog meer zin in wat komen gaat.

In Prilep treffen we een enorme paasdrukte, tot agenten die het verkeer (ont)regelen aan toe, en inderdaad een uitermate vriendelijke host die van alles met ons deelt over het het leven in Noord Macedonië. Hij had eigenlijk een baan bij DHL gevonden in Eindhoven, net als al zijn leeftijdsgenoten op zoek naar het grote geld. Hier is het hard werken voor weinig geld. Veel mensen werken daarom een paar maanden per jaar in de horeca in het buitenland waar ze naast kost en inwoning ca 2000€/maand aan over houden. In de winter zijn ze dan in eigen land en vieren vakantie. Hier kan je van 400€/maand rondkomen, met 600€ kan je je al behoorlijke luxe veroorloven, met 800€ kan je alle dagen uitgaan en feestvieren. Dus dat is geen gekke deal.

Zijn familie kon het niet eens worden over verkoop van het 150 jaar oude guesthouse (hij is de 5e generatie) waarop hij besloot het op te knappen en te exploiteren. Daarop kreeg hij een heel goed bod van een gast uit Oostenrijk om daar te komen werken, maar ja Corona en nu de liefde. Vanmorgen kwam hij met zijn vriendin eieren en chocola uitdelen voordat ze aan de schoonmaak beginnen.

Hoe dan ook 16 km na de ontmoeting in Topolchani klinkt eieren met azijn net zo vreemd als bij de meeste mensen in Nederland (ja het is echt lekker), maar hij wijst ons graag de weg naar welke kerk we heen moeten en hoe dat gaat. Het is een hele happening zegt hij.

Om 23u stappen we naar buiten. Al gauw horen we van verschillende kanten gezang. Overal op straat worden kaarsen verkocht (kopen wij dus ook) en hele drommen mensen bewegen dezelfde kant op. Het gezang blijkt bedoeld om mensen naar de kerk te lokken.

Rondom de kerk hopen mensen zich op. Mensen die naar binnen willen krijgen van een priester een kruisje op het voorhoofd en kussen een religieuze afbeelding. Binnen staan achter de wand met iconen een 4(?)tal priesters die zingen. De bezoekers staan te luisteren en slaan op gezette tijden 3 kruizen al dan niet met 3 buigingen naar de grond. Oudere mensen staan/hangen/zitten langs de rand. Heren rechts, dames links. Oscar wordt door een van die heren aangesproken: het geeft geen pas om met je handen op de rug te staan, je handen horen naast het lijf. Het is wel geaccepteerd om met elkaar te praten en/of heen en weer te lopen. Iedereen heeft kaarsen in de hand – shoot, die hebben wij, met vele anderen, al voor de deur aangestoken en in daarvoor bedoelde houders gezet -. Geen nood: als de hoofd priester op enig moment met zijn gevolg (4 andere priesters, en hele serie misdienaars met en zonder staf of gewaad en een herenkoortje) de kerk in komt om met zijn kaars de kaarsen van de mensen in de kerk aan te steken, komt dezelfde man met 2 kaarsjes voor Oscar en mij op de proppen. Iedereen volgt de priesters naar buiten waar de geestelijken de losstaande toren beklimmen en van daaruit iets dat als een preek klinkt, te verzorgen totdat om klokslag twaalf uur, dwars door alle gezang heen, de klokken gaan beieren, alle lampen aangaan en we overal eieren horen breken. Blijkbaar doe je dat in je eigen kring, we kunnen het niet zien, totdat we her en der dikke wangen en papiertjes met schillen zien. De oude garde lijkt terug de kerk in te gaan, het jonge volk, met recht op z’n paasbest gekleed, loopt de stad in met achterlating van de kaarsen en de eier(schill)en. Op naar waar de disco dreunt. Met recht een happening.

Abonneer je hier op onze blog:

Abonneren

6 reacties

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *